Mama-explosie

03-05-2018

Vorige week woensdag stapte ik op mijn vrije woensdagochtend goedgeluimd de buitenlucht in, onderweg naar de supermarkt voor verse jus en dat heerlijke notenbroodje.

Ik loop richting de kassa en hoor een moeder tekeer gaan tegen haar 3-jarige dochtertje. Blijkbaar is er een kartonnen bord omgevallen bij de kassa waar het dochtertje tegenaan stond. De moeder roept met harde stem: ‘Wat doe je nou?!’ Het meisje staat er beteuterd bij. De moeder doet er nog een schepje bovenop: ‘Kijk nou toch eens wat je doet! Je moet overal afblijven!’. Het meisje staart nog steeds beteuterd naar het omgevallen bord. Dan zegt de moeder met een nog fellere stem: ‘Jahaa, wat doe je nu, hoe ga jíj dít nu oplossen?’,  waarop het meisje in tranen uitbarst. Inmiddels zijn er 2 kassadames bijgekomen die het bord weer rechtop zetten. Ze staan er wat onbeholpen bij. Uiteindelijk – voor mijn gevoel een uur, maar waarschijnlijk een paar minuten later – zakt de moeder door haar knieën en gaat ze over op een zachtere, troostende stem. Maar die stem zegt nog steeds: ‘Je móet nog even sorry zeggen’. Het meisje kan het niet, ze blijft huilen en kan geen woord uitbrengen. Uiteindelijk vraagt de moeder: ‘Zal ik anders sorry voor jou zeggen?’, waarop het meisje duidelijk opgelucht antwoordt: ‘Jaaaah’.

Dit was pijnlijk om aan te zien. Als je het zo van de zijlijn bekijkt, dan zie je wat de boosheid van de moeder met dit meisje doet. Ik moest echt mijn tranen inhouden in de rij van de kassa en mezelf tegen die kassa aandrukken, om dit meisje niet te hulp te schieten. Want ik weet dat dit niet het hele verhaal zal zijn, dat er meer speelt bij deze moeder dan alleen dit moment. Ik heb te doen met het meisje, maar voel mij tegelijkertijd ook persoonlijk geraakt. Want hé, laat ik eerlijk wezen: confronterend is het wel. Want ook ik ga wel eens op een onpedagogische manier tekeer.

Helaas hier geen kinderen die per ongeluk (of expres) een bord laten omvallen. Nee, bij ons gaat het doorgaans om broers die niets van elkaar kunnen verdragen. Ze schreeuwen naar elkaar, gebruiken veel lelijke woorden, snauwen elkaar af en halen elkaar omlaag. Dagelijks, met een frequentie van – pak ‘m beet – 20 keer; afhankelijk van de uren die ze met elkaar doorbrengen en hoe leuk ze hetgeen vinden wat ze beide aan het doen zijn. Ze hebben beide zo hun eigen assortiment: de oudste is voornamelijk van het afsnauwen, zijn broertje omlaaghalen en als zijn broertje niet luistert, fysiek worden; de jongste is voornamelijk van het schreeuwen, met deuren slaan, uitlokken en uitschelden. Dit speelt nu zeker zo’n 5 jaar. En daar waar de oudste steeds meer grip krijgt op zijn eigen gedrag en hij zich steeds beter kan uiten, lijkt de jongste steeds feller te worden in zijn reacties naar de oudste. De oudste is enorm gesteld op zijn eigen ruimte, rust en zijn eigen spullen; de jongste is behoorlijk aanwezig, zit het liefst overal aan (dus ook aan de spullen van zijn broer) en wekt bij de oudste al irritatie op als zijn grote teen te dicht bij hem op de bank ligt.

Bij de oudste weet ik inmiddels meestal wel waar zijn gedrag vandaan komt en waarom hij reageert zoals hij reageert. Ik kan me inmiddels zelfs inleven waarom hij altijd benoemt wat hij dom vindt van zijn broertje; hij kan steeds beter uiting geven aan wat er bij hem van binnen gebeurt. Bij de jongste is het me in grote lijnen nog een raadsel wat hem zo boos kan maken, net zoals dat op die leeftijd voor de oudste ook nog een raadsel was. Ook kan hij het niet uitleggen, als we er later rustig over praten. Hij is nog maar 7, en ik weet dat er ongetwijfeld ook een achterliggende reden ligt in zijn gedrag (wat we ook al aan het onderzoeken zijn). Ik weet dus dat hoe ouder ook hij wordt, hoe duidelijker het wordt, en hoe beter we kunnen praten en oplossingen bedenken. Dat geeft houvast. En ik weet ook dat er hele mooie, fijne momenten zijn met zijn 3tjes, waar ik intens van geniet.

Alleen zijn die momenten dat het ongezellig is, er zoveel meer. Die verhouding zou ik zó graag de andere kant op willen krijgen.

Dat ik weet dat er redenen zijn voor hun gedrag, of ik het nu al begrijp of niet, betekent nog niet dat ik het soms zó spuugzat ben, dat –ondanks dat ik het bij een ander vreselijk vind om aan te zien – ook ik soms onbedaarlijk tegen mijn kinderen zit te schreeuwen. Dan lijkt het misschien voor de buitenwereld, dat er niets ernstigs gebeurt, maar de werkelijkheid is anders. Alle discussies en ruzies vreten zoveel energie, dat alles op zo’n moment samenkomt en 1 moment dan de druppel kan zijn die de al jarenvolle emmer doet overlopen. Uit wanhoop barst ik dan uiteen, omdat ik me even geen raad meer weet hoe we het tij moeten keren.

Ik vind het vreselijk als dit gebeurt en het schuldgevoel achteraf is killing. Ik kom daarna snel weer in contact met mijn kinderen, maar mijn rotgevoel krijg ik niet weg. Ik voel me enorm falen als moeder. Hoe geef je dat een plekje? Hoe vergeef je jezelf dat je je als ouder niet gedraagt zoals je het zelf eigenlijk wilt? Dat blijft lastig.